Hızlı ve kolay bulaşan norovirüs enfeksiyonu çocukları daha fazla etkiliyor. Soğuk ya da sıcak ortam fark etmeden her yüzeyde yaşayan norovirüs bazen haftalarca sürebiliyor. Kusma ve ishalle kendini gösterebilen hastalığa müdahale edilmezse hayati tehlike de oluşabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Elif Fazilet Özcan, norovirüs hakkında bilgi verdi.
Çocuklarda çok yaygın görülen norovirüs enfeksiyonu mide ve bağırsakları etkilemektedir. Karın ağrısı, bulantı, kramplar, kusma ile karakterize bir enfeksiyondur. Bulaşıcılığı yüksek ve kısa müddette olan nörovirüs evvel mideyi daha sonra da bağırsakları etkilemektedir. Norovirüs geçiren biriyle yakın temas virüsün yayılmasını hızlandırıp, kolaylaştırmaktadır. Küçük çocuklar ve yaşlı yetişkinlerde hastalık dehidrasyona yani önemli sıvı kayıplarına sebep olarak acil tıbbi müdahale gerektirebilmektedir.
Çok kolay bulaşıyor
Norovirüs enfeksiyonu; okullar, kreşler, oyun parkları, toplu taşıma araçları, bakım meskenleri üzere kalabalığın ağır olduğu yerlerde daha kolay bulaşır. Genelde semptomları ansızın başlayan norovirüsün belirtileri şöyle sıralanabilir:
• Mide bulantısı
• Kusma
• Mide ağrısı yahut krampları
• Sulu yahut gevşek dışkı (İshal)
• Hasta hissetmek
• Düşük dereceli ateş
• Kas ağrısı
Bulaşıcılık ve hastalık haftalarca sürebilir
Belirti ve semptomlar çoklukla bir norovirüse birinci maruz kalındıktan 12- 48 saat sonra başlar ve 1- 7 gün sürer. Güzelleştikten sonra birkaç hafta boyunca dışkıyla virüs atmaya devam edilir. Bu periyotta de bulaşıcılık sürer. Şayet kişinin farklı bir hastalığı varsa, bu durum haftalarca da devam edebilir. Virüs dışkı ve kusma içeriği ile atılır. Norovirüsler yüzeylerde ve objelerde günlerce kalabilir. Ölmesi zordur. Sıcağa, soğuğa ve dezenfektanlara bile dayanabilir.
Bazı durumlarda belirti görülmeyebilir
Norovirüs enfeksiyonunu şu biçimde almak mümkündür:
• Norovirüs bulaşan yiyecekleri yemek (Her besin unsuru olabilir. Dondurulmuş besinlerde da bulunabilir)
• Norovirüs bulaşan suyu içmek
• Norovirüs bulaşan suyla yıkanan yiyeceklerden tüketmek
• Kontamine bir yüzeye temas ettikten sonra, elleri ağız ya da yüze temas ettirmek
• Norovirüslü bireyle yakın temasta bulunmak (Çocuğunun altını değiştiren bir anne şayet çocukta norovirüs varsa ve ellerini kâfi temizlemediyse bu enfeksiyonu kapabilir)
Norovirüs enfeksiyonu olan birtakım bireyler hiçbir belirti yahut semptom göstermeyebilir. Lakin yeniden de bulaşıcıdırlar ve virüsü diğerlerine bulaştırabilirler.
Kalabalık ortamlara dikkat!
Norovirüs enfeksiyonu olan birinin besine dokunduğu yahut besinin kontamine su yahut yüzeylerle temas ettiği bir yerde yemek yemek, meskende anaokuluna yahut çocuk bakım merkezine giden bir çocuğun olması, bakım meskenlerinde yaşayan bir yakının bulunması, otellerde, tatil köylerinde, yolcu gemilerinde yahut yakın etrafta çok sayıda beşerle başka destinasyonlarda konaklama, norovirüs enfeksiyonu olan biriyle yakın temas halinde olmak bu enfeksiyonda risk faktörlerindendir.
Çocuklar risk altında
Çoğu insan için norovirüs enfeksiyonu ekseriyetle birkaç gün içinde geçer ve ömrü tehdit etmez. Lakin kimi insanlarda – bilhassa küçük çocuklarda; daha yaşlı yetişkinlerde, bağışıklık sistemi zayıf olanlarda, gebe yahut başka tıbbi problemleri bulunan bireylerde enfeksiyon şiddetli olabilir. Müdahale edilmezse dehidrasyona ve bu vesileyle mevte bile neden olabilmektedir. Bu sebeple bu çeşit hasta kümesinde bilhassa ağızdan beslenme değerlidir. Şayet ağızdan beslenme olmuyorsa damar yoluyla müdahale edilmesi gerekmektedir.
Antibiyotik kullanılmıyor
Norovirüs için antibiyotik kullanılmaz zira bu bir viral enfeksiyondur. Tedavide probiyotik önerilir. İshal diyeti yaptırılır. İshal durdurucu ilaçlar kullanılmaz. Zira virüs bedenden dışkı yoluyla atılmaktadır. Hasta için kefir, yoğurt, ayran, tarhana çorbası, yoğurt çorbası, muz, patates ve elma çeşidi yiyecekler önerilir. Anne sütü alan bebeklerin sık sık emzirilmesi hem virüsle savaşı arttırır hem de bebeğin sıvı ve besin kaybını destek eder. Çoklukla bu süreçte bağırsak hareketlerini artırıcı besinler önerilmez. Bedenin ishal ve kusma yoluyla attığı sıvının da yerine konması çok değerlidir. Yemek yeniliyorsa ishal diyeti, yenilmiyorsa damardan sıvı tedavisi verilmektedir.
Çocukta varsa aile dikkatli olmalı
Evde bir çocuk norovirüse yakalandıysa, ailenin de çok dikkatli olması gerekmektedir. Bu, tüm aileyi etkileyebilecek bir meseledir. Bu nedenle bilhassa bebek bezi değiştirdikten sonra eller en az 20 saniye boyunca sabunla uygunca yıkanmalıdır. El dezenfektanları su ve sabun kadar tesirli olmayabilir. Meyve ve sebzeler dikkatli ve temizliğinden emin olunan suyla temizlenmelidir. Şayet meskende çocuk bu virüse maruz kalmışsa, çocuğun okula gitmemesi yanlışsız olur. Yaz tatilinin de yaklaşmasıyla birlikte bu virüs daha yaygın olabilir. Tatil bölgelerinde güzel pişmiş yiyeceklerin yenmesi, kapalı içeceklerin içilmesi, sokakta açıkta satılan yiyeceklerin tüketilmemesi değerlidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı